Phương pháp thống kê so sánh từ vựng trong ngữ thời học

David Crystal (2011:279) viết như sau ở mục từ lexicostatistics:

A technique used in GLOTTOCHRONOLOGY with which one attempts to make comparative comparisions between the rates of change within sets of LEXICAL ITEMS in hypothetically related LANGUAGES, and thus to deduce the distance in time since the languages separated. Other types of lexical comparisons (e.g. to determine the mutual intelligibility of languages) may also be referred to this label.

Google dịch:

Một kỹ thuật được sử dụng trong GLOTTOCHRONOLOGY mà người ta cố gắng để làm cho so sánh giữa tỷ lệ thay đổi với các bộ mục từ vựng trong LANGUAGES liên quan đến giả thuyết, và do đó suy ra khoảng cách trong thời gian kể từ khi ngôn ngữ tách. Các loại khác của so sánh từ vựng (ví dụ như để tự xác định được sự dễ hiểu lẫn nhau của ngôn ngữ) cũng có thể được gọi đến nhãn này.

Trần Thủy Vịnh et al. (2013:291) viết không khác mấy:

lexicostatistics từ vựng thống kê học

Thuật ngữ được sử dụng trong thống kê ngữ thời học (glottochronology) với nỗ lực so sánh số lượng giữa những tỷ lệ thay đổi ở trong chuỗi yếu tố từ vựng ở những ngôn ngữ giả định là có liên quan nhau và từ đó có thể suy ra được thời gian mà chúng được tách ra. Những loại so sánh từ vựng khác (vd. việc xác định mức độ thông hiểu qua lại giữa các ngôn ngữ) cũng được dùng cho thuật ngữ này.

Ý của David Crystal (2011:279) muốn nói là:

Từ vựng thống kê học là một kỹ thuật dùng trong ngữ thời học. Tinh thần của kỹ thuật này là so sánh tốc độ biến đổi vốn từ (hiểu theo nghĩa là tập hợp các yếu tố từ vựng) ở các ngôn ngữ được giả định là có quan hệ thân tộc, rồi dựa vào đó mà suy ra thời điểm các ngôn ngữ đó bị phân ly. Có khi thuật ngữ này cũng được dùng để chỉ các nghiên cứu so sánh từ vựng khác (không có liên quan gì với ngữ thời học) chẳng hạn như so sánh hai hệ thống từ vựng để xem người nói ngôn ngữ này có thể hiểu ngôn ngữ kia đến mức nào.